Modern dünya özellikleri, insanın hayal ettiği en iddialı ve karmaşık mimari fikirleri ve inşaat işlerini gerçekleştirmeyi mümkün kılan çeliğin gücü üzerine inşa edilmiştir. Bu anlamda çelik, prensipte birim hacim başına daha yüksek mukavemet ve sertlik oranı nedeniyle diğer inşaat malzemelerine göre çeşitli avantajlar sunar; zamanla mekanik ve fiziksel özelliklerin tekdüzeliğini koruyan homojen bir malzeme olmanın yanı sıra.
Çelik Yapı Nedir?
Çelik yapı, bir yapının dayanıklı ve destekleyici kısmını oluşturan elemanlar veya çelik eleman kümeleri olarak tanımlanır. İşler, çelik yapıların, çelik ve betonun karışık yapılarına karşılık gelen çelik parçaların uygulamasından oluşacaktır. Çelik Yapılar, kullanıldığı bölge veya ülkede sağlanan sanayileşmeye bağlı olarak kullanımı artma eğiliminde olan birçok ülkede çok yaygın bir yapı sistemi oluşturmaktadır.
Çelik yapılar çelik kullanımından dolayı yüksek dayanım kapasitesine sahiptir. Bu, ona büyük açıklıkları kapatmak gibi büyük ölçekli çözümler elde etme imkânı verir. Parçaları prefabrike olduğundan ve son derece esnek birleştirme olanaklarına sahip olduğundan, inşaat süreleri önemli ölçüde kısalmaktadır.
Çelik Yapı Bileşenleri
'C' ve 'Z' şeklindeki profiller, her 60, 61 veya 62,5 cm'de bir yerleştirilen yapının taşıyıcı elemanlarını oluşturmaktadır. 'U' profilleri rijit bağlantılar yapmak için kullanılır ve yük taşıyan yapı ve hatta takviye için bir muhafaza görevi görür. Kiriş, makas ve diğer yapı elemanlarının birleşimlerinde, yapıya yüksek dayanımlı vidalarla birleştirildiği için köşebentler ve parçalar kullanılmaktadır.
Yapıdaki Çelik Türleri
Karbon Çelikleri: Tüm çeliklerin %90'ından fazlası karbon çelikleridir. Esas olarak demir ve karbondan oluşurlar. Bu çelikler çeşitli miktarlarda karbon ve %1,65'ten az manganez, %0,60 silikon ve %0,60 bakır içerir. Karbon çeliklerinden yapılan ürünler arasında makineler, araba gövdeleri, çoğu çelik konstrüksiyon yapılar, gemi gövdeleri, karyolalar ve çatallar bulunur.
Paslanmaz Çelikler: Paslanmaz çelikler, nem veya asitlerin ve aşındırıcı gazların etkisine rağmen onları parlak ve paslanmaya ve oksidasyona karşı dirençli tutan krom, nikel ve diğer alaşım elementlerini içerir. Bazı paslanmaz çelikler çok serttir; diğerleri çok dayanıklıdır ve aşırı sıcaklıklarda bu gücü uzun süre korur. Petrol rafinerilerinde veya kimya tesislerinde boru ve tanklarda, uçak gövdelerinde veya uzay kapsüllerinde kullanılır. Paslanmaz çelikler korozyona ve lekelere karşı daha dirençlidir.
Çelik Yapıların Avantajları
Yapısal bileşenlerin atölye ve sahada yönetilebilirliği, nakliye kolaylığının yanı sıra hafiflik, süneklik, yorulmaya karşı direnç ve büyük enerji avantajına da sahiptir. Ekonomik açıdan daha düşük ağırlığı nedeniyle temelde tasarruf sağlanır ve yüksek dayanım/ağırlık oranı nedeniyle yüksek binalarda ve geniş açıklıklı yapılarda yoğun olarak kullanılmaktadır.
Meksika gibi yüksek riskli deprem bölgeleri ile karakterize edilen bir bölgede, çelik malzemeyi karakterize eden süneklik nedeniyle çelik konstrüksiyon, bu doğal olaylar karşısında oldukça tatmin edici bir davranış göstermiştir. Kullanışlı alan açısından çelik, geleneksel betonarme yapılara göre daha büyük açıklıklara izin vererek büyük inşaat verimliliğini temsil eder.
Aynı zamanda, çelik yapı elemanlarının beton bölümlere göre daha küçük boyutları, alanın verimli bir şekilde kullanılmasına izin verir. Mimari projelere esneklik kazandıran bu özellik, aynı zamanda mimarların büyük açıklıklar, konsol kirişler, eğik duvarlar, zemindeki açıklıklar ve diğer özel tasarımların yerleşimine uyum sağlayan çelik kullanmaya karar vermelerindeki etkenlerden biridir.
Ek olarak, çelik konstrüksiyon, asansörleri, merdivenleri ve diğer mekanik veya mimari gereksinimleri içerecek şekilde tasarım değişikliklerine izin verdiği için modifikasyon yapmayı kolaylaştırır ve bitmiş işlerde çelik yapılar ek yükleri desteklemek için güçlendirilebilir.
İnşaat hızı, prefabrikasyon işlerinin yapılmasına izin veren ve zamanla yapısal montaj aşamasını büyük ölçüde kolaylaştıran bir malzeme olan çelik konstrüksiyon lehine bir başka avantajdır. Kaplamalarla ilgili olarak, daha fazla ekonomi vardır ve çelik yapı, daha düşük bir maliyetle çok çeşitli tamamlayıcı malzemelerle uyumludur. Tüm bunlara ek olarak, günümüzün çevresel zihniyetinde temel olan bir özellik vardır: çelik ekolojik bir malzemedir, yüzde 100 geri dönüştürülebilir.
Kaynak: https://saralcelik.com/